Yaşamlarımız boyunca pek çok kayıp yaşarız. Bir kaybın ardından yas tutmak en insani özelliğimizdir. Bu kayıp bir ölümü ifade edebildiği gibi, bir ilişkinin bitişi, bir amacın sonlanması, yer değişikliği ve hatta insanın gerçekleşmemiş hayalleriyle yüzleşmesi anlamına da gelebilir. Her kayıp, bir yas sürecini beraberinde getirebilir.
Yas Nedir?
Yas, genellikle sevilen birinin ölümünün ardından yaşanan süreç anlamına gelir. Ancak yalnızca bir ölüm değil, daha pek çok kaybın ardından da yas tutabiliriz. Her birey yas sürecini farklı deneyimler ve herkes için yasın şiddeti farklı seyreder.
Yas Tepkileri Nelerdir?
Yas sürecindeki her bireyin verdiği tepkiler farklılaşabilmektedir. Yas, pek çok farklı duyguyu içinde barındırır. Genel olarak yas sürecinde gözlemlenen tepkiler; fiziksel, bilişsel, duygusal ve davranışsal boyuttadır.
Fiziksel Tepkiler:
Nefes alamama,
Boğulma hissi,
Enerjisizlik,
Seslere aşırı duyarlılık,
Gerçek dışılık
Bilişsel Tepkiler:
İnkar,
Odaklanma sorunları
Kayıpla ilgili aşırı zihinsel meşguliyet,
Sanrılar,
Karar verme güçlüğü,
Zihin bulanıklığı
Duygusal Tepkiler:
Öfke ve kızgınlık,
Suçluluk
Özlem,
Yalnızlık,
Rahatlama
Davranışsal Tepkiler:
İştahta bozulma,
Uyku düzensizliği,
Ağlama,
Sosyal ortamlardan uzaklaşma,
Ölen kişiyi hatırlatan yerlere sürekli gitmek ya da sürekli kaçınmak
Yas Süreci
Yas, herkes için değişiklik gösteren bir süreçtir. Yas, doğrusal ilerleyen bir süreç değildir. Bir kaybın ardından iyi olmamak normaldir. Bu süreçte hissedilen duygulara alan açmak, bastırmamak ve yas sürecini yaşamak için bireyin kendine izin vermesi önemlidir.
Kaybın hemen ardından yaşanan akut dönem yoğunluğu zaman içinde azalma eğilimi gösterir. Zorlayıcı duygular zamanla yerini, kaybı kabullenme sürecine bırakır. Yas aynı zamanda, kaybı kabullenip yeni yaşama uyum sağlama süreci anlamına gelmektedir.
Yas Danışmanlığı
Yasta değişken duygu duruma ayak uydurmak, yaşananları anlamlandırmak ve yaşama uyum sağlamak zorlu bir süreç haline gelebilmektedir. Bu süreçte yaşanan duygulara izin verebilmek, kayıpla yüzleşmek ve yeni yaşama geçişi kolaylaştırmak için profesyonel destek almak faydalı bir seçenek.
Yas danışmanlığı, kayba alan açılan, hissedilen her duyguyu yaşamak için izin verilen ve yas tutmaya imkan bulunan bir süreç olarak tanımlanabilir. Bu süreçte kayıpla yeniden bir bağ kurarak kaybı yaşama entegre edip uyum sağlamayı kolaylaştırıcı şekilde süreç ilerletilmektedir.